اولین گام برای اینکه ببینیم رشد اخلاقی فردی چقدره اینه که براش یه داستان بگیم.یه داستان متناسب با سن و جنسیت و شغلش.
مثلا به یه پسربچه ۱۰ ساله عشق فوتبال این داستان رو میگیم:
پسری در حال فوتبال بازی کردنه و پست مدافع قرار داره. حریف در حالیکه توپ در اختیارشه حمله میکنه. پسر به سمت مهاجم میدوه و متوجه میشه که میتونه با یه تکل خطرناک توپ رو از آن خودش کنه ، اما اگه این تکل خطرناک رو بزنه ممکنه پای طرف اسیب ببینه و بشکنه و اگه تکل نزنه حریف ازش رد میشه و گل میزنه.
اگه تو جای اون پسر بودی تکل میزدی یا نه؟ 

جواب بله یا خیره.
اما این بله یا خیر رشد اخلاقی پسر رو مشخص نمیکنه بلکه جوابی که در سوال "چرا چنین کاری میکنی؟" هست که به ما میفهمونه رشد اخلاقی این فرد چقدره. 

اگه پسر بگه؛اره تکل رو میزنم چون اگه این کار رو نکنم گل میخوریم و هم تیمی هام بعد مسابقه یه دعوای حسابی میکنن با هام 
و یا بگه
نه تکل نمیزنم چون اگه پای اون پسره بشکنه برادرای قلدرش میان منو میزنن
هر دو این جواب ها ترس از تنبیه هستن که پایین ترین رشد اخلاقی رو نشون میده.
درجه ۲ پاداشه که مثلا پسر ممکنه بگه تکل رو میزنم چون باعث میشه ببریم اگه برنده بشیم جایزه میدن بهمون
درجه ۳ حرف مردم؛تکل نمیزنم تا بعدا بگن این پسره چقدر با معرفته و بهم جام اخلاق بدن
درجه ۴ رعایت قانون
درجه ۵ عرف جامعه
و بالاترین درجه وجدان هستس. 

از این به بعد بررسی کنید که توی دوراهی ها با چه دلیلی راهتونو انتخاب میکنین و چقدر رشد اخلاقی رسیدید.